Fobia społeczna – jak ją pokonać? Przyczyny, objawy i leczenie

Fobia społeczna to obok depresji najczęstsze zaburzenie psychiczne. Nieleczone może doprowadzić do stanów depresyjnych i całkowitej izolacji. Z pewnością utrudnia normalne funkcjonowanie. Czym właściwie jest? Dowiedz się, jakie są jej przyczyny.  Jakie są najbardziej stresujące sytuacje? Wyjaśniamy, jakie są objawy choroby oraz jakie są sposoby leczenia.

Czym jest fobia społeczna?

Fobia społeczna nazywana także zespołem lęku społecznego plasuje się tuż obok depresji czy uzależnienia od alkoholu. Co ciekawe, to zaburzenie psychiczne zostało odkryte dopiero w latach 80. XX wieku. Objawia się przede wszystkim lękiem, który towarzyszy kontaktowi z innymi osobami, w szczególności obcymi. Co więcej, częściej występuje u kobiet. Zaburzenie polega na rozpoznawaniu przez osobę objawów i unikanie sytuacji, które im towarzyszą. Co istotne, to że lęk nie znika podczas trwania wywołującej napięcie czynności. Może to pogarszać relacje międzyludzkie czy wpływać negatywnie na funkcjonowanie w środowisku szkolnym lub zawodowym.

Przyczyny fobii społecznej

Na socjofobię składają się takie czynniki jak:

• genetyczne
• środowiskowe
• behawioralne

W przypadku chorujących rodziców, dzieci były bardziej podatne na chorobę. Nierzadko zaczyna się już w wieku dziecięcym i objawia się jąkaniem, drżeniem i czerwienieniem. Często powodem jest środowisko i takie czynniki jak:

• nadopiekuńczy i krytyczni rodzice
• odrzucenie przez rówieśników w szkole
• brak umiejętności dopasowania się

W przypadku podejrzenia choroby dobrze jest udać się na wizytę do psychologa specjalisty.

Jakie są objawy fobii społecznej?

Prawidłowa diagnoza pozwoli wykluczyć nadmierną nieśmiałość. Do najpopularniejszych obaw zalicza się stawanie w centrum uwagi czy skompromitowanie się. Najczęściej dochodzi do unikania takich sytuacji. Towarzyszą im objawy fobii społecznej takie jak:

• w zakresie serca – bicie, przyspieszenie czynności czy uczucie ciężaru
• pocenie się
• suchość w jamie ustnej
• drżenie lub dygotanie
• problemy z oddychaniem

Osoba z fobią społeczną może mieć problem z dławieniem się. Może odczuwać dolegliwość lub dyskomfort w klatce piersiowej. Nierzadko odczuwa nudności, zawroty głowy czy brak równowagi. Dochodzić może do poczucia nierealności siebie lub rzeczy. Chora osoba boi się utraty kontroli czy śmierci. Towarzyszą jej zimne dreszcze, uderzenia gorąca, drętwienie czy swędzenie. Jeśli występuje obawa zwymiotowania lub raptowna potrzeba oddania moczu lub stolca, wówczas można mówić o schorzeniu.

Jakie sytuacje wywołują lęk?

Do sytuacji wywołujących lęk zaliczają się:

• jedzenie w miejscu publicznym
• spotkania z osobami, będącymi autorytetem
• wykonywanie czynności przy obserwujących
• wystąpienia publiczne
• prezentacja siebie
• dzwonienie

Leczenie fobii społecznej

Leczenie fobii społecznej sprowadza się do psychoterapii poznawczo-behawioralnej. Spośród leków na fobię społeczną stosuje się leki antydepresyjne z grupy selektywnych inhibitorów, a więc serotoniny i głównie paroksetyny. W przypadku terapii behawioralnej zakładana jest konfrontacja z wydarzeniem, które wywołuje lęk i ekspozycję na nią. Przykładem może być arachnofobia, w której najpierw wyobraża sobie pająka, potem pokazuje jego zdjęcie lub żywy okaz. Ciekawą alternatywą jest wirtualna rzeczywistość.

Terapii towarzyszą takie części jak:

• psychodedukacja
• rozpoznawanie myśli nasilających lęk
• techniki przełamywania lęku
• eksperymenty behawioralne
• nabywanie nowych zachowań – modelowanie
• relaksacja
• zmiana sposobu myślenia – o sobie lub innych