Czego można się dowiedzieć podczas testów psychologicznych dla kierowców?

Testy psychologiczne dla kierowców to istotny element procesu uzyskiwania prawa jazdy, który może być również wymagany w przypadku utraty uprawnień do kierowania pojazdami lub w celu oceny zdolności kierowania pojazdami zawodowo. Celem tych testów jest sprawdzenie, czy osoba ubiegająca się o zawodowe prawo jazdy posiada odpowiednie predyspozycje psychiczne do bezpiecznego uczestniczenia w ruchu drogowym. W naszym artykule bliżej przyjrzymy się temu, czego można się dowiedzieć o pacjentach podczas przeprowadzania testów psychologicznych dla kierowców.

Jacy kierowcy koniecznie muszą przejść testy psychologiczne?

Najważniejszym wskazaniem do przejścia testów psychologicznych jest bycie kierowcą zawodowym. Bez przejścia testów psychologicznych nie można pracować jako zawodowy kierowca. Testy psychologiczne są obowiązkowe m.in. dla kierowców autobusów, dla motorniczych tramwajów, dla egzaminatorów i instruktorów nauki jazdy, dla taksówkarzy i osób pracujących w firmach świadczących usługi przewozu osób oraz dla kierowców pojazdów uprzywilejowanych, czyli m.in. dla kierowców karetek pogotowia, wozów strażackich, radiowozów itp.

Istotnym wymaganiem i obostrzeniem w przypadku zawodowych kierowców jest też to, że w ich przypadku nie jest ważna forma zatrudnienia. Testom psychologicznym dla kierowców muszą się poddać zarówno osoby zatrudnione w ramach umowy o pracę, jak i osoby zatrudnione na zleceniu lub rozliczające się w ramach prowadzenia własnej działalności gospodarczej, czyli w oparciu o umowy B2B.

Testy psychologiczne obowiązują także osoby, które muszą prowadzić samochody w ramach wykonywanych przez siebie innych zawodów, czyli np. mających potrzebę częstych kontaktów z klientami przedstawicieli handlowych, doradców klientów, kurierów czy dostawców. Taki wymóg tak naprawdę dotyczy wszystkie osoby, które z racji wykonywanego zawodu, mają możliwość korzystania z pojazdów służbowych. Co jednak ważne, taki obowiązek nie dotyczy osób, które prowadzą samochody jedynie w drodze do i z pracy.

Testy psychologiczne dla kierowców w ramach kary

Testy psychologiczne często są też przeprowadzane u kierowców, którzy zostali na nie wysłani przez policję, przez starostę lub przez straż miejską. Dotyczy to pacjentów, którzy prowadząc pod wpływem alkoholu lub innych substancji psychoaktywnych doprowadzili do spowodowania wypadku na drodze, w wyniku którego ktoś stracił życie lub został ranny. Testom psychologicznym muszą się też poddać kierowcy, którzy przekroczyli 24 punkty karne.

Ocena ogólna zdolności poznawczych i umiejętności przetwarzania informacji

Podczas testów psychologicznych dla kierowców oceniane są ich ogólne zdolności poznawcze, takie jak pamięć, uwaga, koncentracja czy prędkość przetwarzania informacji. Dzięki temu można sprawdzić, czy badana osoba jest w stanie szybko i skutecznie reagować na różnorodne sytuacje, do których może dojść na drodze co ma bezpośredni wpływ na jej bezpieczeństwo oraz na bezpieczeństwo innych uczestników ruchu drogowego.

Pierwszym etapem testów psychologicznych dla kierowców jest zawsze dokładny wywiad lekarski na temat ogólnego stanu zdrowia pacjenta oraz ogólne badanie osobowości. Jak tłumaczy nasz rozmówca, lekarz medycyny pracy z Przychodniajarocin.pl:

W pierwszej części testów psychologicznych dla kierowców lekarz zadaje pacjentowi proste pytania dotyczące ich stanu zdrowia, m.in. wzroku, słuchu, przyjmowanych na stałe leków, chorób przewlekłych oraz przebytych operacji. W drugiej części wywiadu lekarz skupia się bardziej na aspektach psychologicznych. W tej części rozmowy zaczyna oceniać, jak pacjent jest w stanie reagować na sytuacje stresowe, czy chętnie podejmuje ryzyko oraz, czy ma skłonność do szybkiej jazdy samochodem.

Lekarz, przeprowadzając testy psychologiczne kierowców najczęściej w pierwszym etapie pyta, jak wygląda typowy dzień pacjenta w trasie, jak długo pracuje jako kierowca zawodowy, jakie emocje wzbudzają w nim różnego rodzaju sytuacje na drodze oraz czy kiedykolwiek otrzymał już mandat i w jakich okolicznościach.

Ocena koordynacji wzrokowo-ruchowej

Kierowanie pojazdem wymaga precyzyjnej koordynacji wzrokowo-ruchowej, dlatego testy psychologiczne oceniają również zdolność do koordynowania ruchów z informacjami wzrokowymi. W praktyce oznacza to sprawdzenie, jak szybko i precyzyjnie osoba badana jest w stanie przekładać obserwacje na konkretne działania, takie jak skręcanie kierownicą czy hamowanie.

Ocena zdolności do podejmowania decyzji

Kierowanie pojazdem to także ciągłe podejmowanie decyzji, które mają wpływ na bezpieczeństwo jazdy. Testy psychologiczne dla kierowców sprawdzają, czy osoba badana potrafi podejmować właściwe i szybkie decyzje w sytuacjach wymagających natychmiastowej reakcji, takich jak nagłe zmiany warunków drogowych czy zachowanie innych uczestników ruchu.

Ocena zdolności do radzenia sobie ze stresem

Stres jest nieodłącznym elementem uczestniczenia w ruchu drogowym, dlatego ważne jest, aby kierowca potrafił radzić sobie z nim efektywnie. Testy psychologiczne oceniają, jak osoba badana reaguje na sytuacje stresowe oraz czy potrafi zachować spokój i opanowanie w trudnych warunkach drogowych.

Ocena cech osobowościowych

Cechy osobowości mają istotny wpływ na styl jazdy oraz zachowanie za kierownicą. Testy psychologiczne dla kierowców oceniają takie cechy, jak odpowiedzialność, samokontrola, asertywność czy empatia, które są istotne dla bezpiecznego uczestniczenia w ruchu drogowym.

Warto zaznaczyć, że wynik testów psychologicznych nie jest jednoznaczny i nie określa, czy dana osoba będzie dobrym kierowcą. Testy te mają na celu jedynie zidentyfikowanie potencjalnych obszarów problemowych, które mogą wpłynąć na bezpieczeństwo jazdy. W przypadku stwierdzenia braków w zakresie zdolności psychicznych osoba badana może zostać skierowana na dodatkowe szkolenia lub konsultacje z psychologiem w celu poprawy swoich predyspozycji do kierowania pojazdami.