Co to narcyzm? Rodzaje, objawy, leczenie

Każdy dąży do ideału siebie. Jednak nierzadko dochodzi do skrajnych zachowań i przypadłości. Osobowość narcystyczna to najpopularniejszy przykład, kiedy dochodzi do skrajności. Jakie wyróżnia się jego rodzaje? Czym się właściwie przejawia? Czy narcyz może zbudować zdrowy związek? Czy narcystyczne zaburzenie osobowości można wyleczyć? Jak wygląda przebieg leczenia? Odpowiadamy!

Czym się przejawia narcystyczne zaburzenie osobowości?

Narcyzm ukryty polega na niezdawaniu sobie sprawy z choroby lub przemyślanego manipulowania. Do przejawów narcyzmu należy:

• Arogancja
• Egocentryzm
• Snobizm
• Skłonność do luksusu

Osoba z narcystycznym zaburzeniem osobowości wymaga specjalnego traktowania przez innych. Oczekuje także, że zostanie objęta ustępstwami. Co ciekawe, może mu towarzyszyć poczucie niepewności, wstyd, upokorzenie czy obniżona samoocena. Może się to wiązać z trudnym przyjmowaniem krytyki lub bolesnym doświadczeniem. Takie osoby nie lubią przegrywać, dlatego rzadko ryzykują. Są zazdrosne i pozbawione poczucia empatii. Biorą, ale nie dają nic w zamian. Cechy narcystyczne często przejawiają młodzi ludzie. Jest to związane z próbą określenia własnej tożsamości.

Jakie są rodzaje narcyzmu?

Ze względu na objawy wyróżnia się osobowość narcystyczną:

• Doskonałą – idealne postrzeganie się, bycie roszczeniowym i obrażonym, gdy coś nie idzie po myśli
• Uroczy – urok osobisty i wywyższanie siebie
• Elastyczny – manipulacja, odgrywanie ról i kłamanie
• Wrażliwy – zbudzanie litości i robienie z siebie ofiary
• Agresywny (sadystyczny) – tendencja do przemocy i skłonności władcze

Rozpoznanie odpowiedniej odmiany pomaga w doborze metody leczenia.

Co oznacza narcyzm? Osobowość narcystyczna a związki

Narcyzmem określa się w psychologii miłość własną. Jest jednak cienka linia między zdrowym a patologicznym narcyzmem. Chociaż pojęcie było już znane w starożytności jako termin „narcyzopodobna”, pojawił się pod koniec XIX wieku dzięki Havelockowi Eliisowi. Z kolei Sigmund Freud określił terminem tym homoseksualizm. Wymyślił także pojęcie narcyzmu pierwotnego, który objawia się w stanie własnego „ja” u niemowlęcia.

Osobowość narcystyczna a związki to trudny temat. Taki związek nie jest łatwy. Narcyzom ciężko jest budować relacje oparte na wzajemności i szacunku. Oczekują, ale nie dają nic w zamian. Chcą być podziwiane, a ich wyjątkowość powinna być stale potwierdzana. Nie tylko manipulują, ale też nie wykonują podstawowych obowiązków. Ponieważ czerpią wyłącznie korzyści, mogą zranić partnera, u którego może się pojawić złość czy poczucie bycia wykorzystanym w ciągłym cieniu partnera. Brak empatii i rozpoznawania uczuć czy potrzeb innych osób także może być problematyczne. Niska samoocena i poczucie bycia akceptowanym są równie mocne. Brak bezwarunkowej miłości i akceptacji przyczynia się do tego, że osoby z narcystycznym zaburzeniem osobowości są zaborcze, podejrzliwe i kontrolują stale partnera. Tak naprawdę nie chcą z kimś dzielić życia, a w partnerze szukają odbicia własnej unikalności.

Jak wygląda leczenie?

Najczęściej można wykonać test na osobowość narcystyczną w Internecie. Jeśli podejrzewamy u siebie przypadłość, wskazana jest psychoterapia połączona z farmakologią. Leki są szczególnie ważne w przypadku objawów lęku czy depresji. Psychoterapia natomiast polega na zajęciach grupowych i indywidualnych. Grupowe zajęcia pozwalają nawiązać relacje oraz poznać osoby, które mają podobne problemy. W ten sposób można poznać niewłaściwe wzorce zachowań i je odmienić. Ponadto możliwa jest terapia par. Wówczas zajęcia polegają na odgrywaniu i zamianie ról oraz ich omówieniu.